Entropie-II

Entropie, iets essentieels in ons leven, wordt nog altijd niet goed begrepen. Dat wordt weer bevestigd in het overigens interessante artikel over Lévi-Strauss in de Volkskrant van 28 november. Entropie is niet het ontrekken van energie aan de omgeving maar de gang van energie van bruikbaar naar onbruikbaar. In een woestijn, waar de meeste zon meteen teruggekaatst wordt, is er een hoge entropie. Maar de ontwikkeling van het aardse leven, waaronder ook de mens en zijn pre-moderne cultuur, wordt gekenmerkt door één grote exercitie om die zonneenergie op te vangen en haar verval tot onbruikbaarheid uit te stellen. Oftewel om steeds meer te doen met dezelfde hoeveelheid energie. De complexiteit van een systeem hoeft ook niet te betekenen dat het entropisch effect groter is maar kan integendeel juist entropieverlaging betekenen. Wat wel weer klopt is dat de geïndustrialiseerde maatschappij één grote thermodynamische machine is geworden die de biosfeer aantast. Maar dat heeft te maken met de enorme input van fossiele en nucléaire energie die van de maatschappij een energie-verspillende junk heeft gemaakt en van de zon een zwakke alternatieveling. Alle over vele eeuwen naarstig opgebouwde systemen voor het opvangen en doorgeven van energie en materiaal ( = opgeslagen energie) raakten in de versukkeling. Ons moderne probleem is niet dat er te weinig energie is maar juist teveel. De huidige economische malaise kan prachtig helpen om tot een intelligentere maatschappij te komen, met een veel lagere entropie.